HİJYEN – SANİTASYON: ENDÜSTRİYEL VE EVSEL UYGULAMALARI
Yazarı: Prof. Dr. R. Şeminur Topal
2008 - İstanbul
Taç Ofset Matbaası
(1.hamur kâğıda renkli ofset baskı)
Xvı+333 s., şekiller, resimler, çizelgeler; 24 cm.
ISBN 978-975-94975-6-9
Kitap;
- 6 Bölümden oluşmaktadır.
- 138 kaynak taranarak hazırlanmış ve kaynakçada refere edilmiştir.
- Ayrıca 45+6 Yardımcı kaynak da ek referans olarak yer almıştır.
- İçerikte yer alan 3154 sözcük, dizin formunda dökümlenmiştir.
- Kitap kapsamında açıklayıcı ve tamamlayıcı bilgiler sağlayan, toplam 99 Çizelge ve 62 Şekil ile Resimler bulunmaktadır.
2008 - İstanbul
Taç Ofset Matbaası
(1.hamur kâğıda renkli ofset baskı)
Xvı+333 s., şekiller, resimler, çizelgeler; 24 cm.
ISBN 978-975-94975-6-9
Kitap;
- 6 Bölümden oluşmaktadır.
- 138 kaynak taranarak hazırlanmış ve kaynakçada refere edilmiştir.
- Ayrıca 45+6 Yardımcı kaynak da ek referans olarak yer almıştır.
- İçerikte yer alan 3154 sözcük, dizin formunda dökümlenmiştir.
- Kitap kapsamında açıklayıcı ve tamamlayıcı bilgiler sağlayan, toplam 99 Çizelge ve 62 Şekil ile Resimler bulunmaktadır.
Kitabın bölüm ana başlıkları;
1. Bölüm: Hijyen - Sanitasyon ve Gıda / Tüketici Güvenliğindeki Önemi
2. Bölüm:Hijyen - Sanitasyon ve Endüstriyel Uygulamaları
3. Bölüm: Gıda Endüstrisinde Etkin Sanitasyonun ve Kalite Güvenliğinin Sağlanmasında Diğer Tamamlayıcı Kuramlar / Uygulamalar
4. Bölüm: Endüstriyel Hijyen - Sanitasyon Uygulamalarıyla Ürün Kalitesi ve Kalite Güvencesinin Sistematik Etkileşimleri: Hijyenik planlama ve Yönetim
5. Bölüm: Güncel Teknolojik Fırsatlar ve Gelişmeler Doğrultusunda Evrensel Ortaklıklardaki Tüm Paydaşların Hijyen ve Gıda Güvencesindeki Etkisi Rolü ve Payı
6. Bölüm: Gıdalarda Kalite Güvenliğinin Sağlanmasında Ev Hijyeni Açısından Etkin Sanitasyon Önlemleri
EK-I: Hijyen - Sanitasyon ve Gıda güvenliği İle İlintili Temel Terimler İçin Sözlük
EK-II: Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
EK ( II)- 1: Halk Sağlığı Alanında Haşerelerle Mücadele İşlem Formu
EK ( II)- 2. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesi
EK ( II)- 3. Mesul Müdürlük Belgesi
EK ( II) - 4. İlaç uygulama İşyerlerinde Bulundurulması Zorunlu Ekipman Listesi
EK-II: A. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
KAYNAKLAR
Konuyla İlgili Yararlı Diğer Yardımcı Kaynaklar ve World Wide Web’den önerilenler
DİZİN
ISBN 978-975-94975-6-9. Kitaptan 1000 adet basılmıştır. © 2008, R. Şeminur Topal
1. Bölüm: Hijyen - Sanitasyon ve Gıda / Tüketici Güvenliğindeki Önemi
2. Bölüm:Hijyen - Sanitasyon ve Endüstriyel Uygulamaları
3. Bölüm: Gıda Endüstrisinde Etkin Sanitasyonun ve Kalite Güvenliğinin Sağlanmasında Diğer Tamamlayıcı Kuramlar / Uygulamalar
4. Bölüm: Endüstriyel Hijyen - Sanitasyon Uygulamalarıyla Ürün Kalitesi ve Kalite Güvencesinin Sistematik Etkileşimleri: Hijyenik planlama ve Yönetim
5. Bölüm: Güncel Teknolojik Fırsatlar ve Gelişmeler Doğrultusunda Evrensel Ortaklıklardaki Tüm Paydaşların Hijyen ve Gıda Güvencesindeki Etkisi Rolü ve Payı
6. Bölüm: Gıdalarda Kalite Güvenliğinin Sağlanmasında Ev Hijyeni Açısından Etkin Sanitasyon Önlemleri
EK-I: Hijyen - Sanitasyon ve Gıda güvenliği İle İlintili Temel Terimler İçin Sözlük
EK-II: Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
EK ( II)- 1: Halk Sağlığı Alanında Haşerelerle Mücadele İşlem Formu
EK ( II)- 2. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaç Uygulama İzin Belgesi
EK ( II)- 3. Mesul Müdürlük Belgesi
EK ( II) - 4. İlaç uygulama İşyerlerinde Bulundurulması Zorunlu Ekipman Listesi
EK-II: A. Halk Sağlığı Alanında Haşerelere Karşı İlaçlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
KAYNAKLAR
Konuyla İlgili Yararlı Diğer Yardımcı Kaynaklar ve World Wide Web’den önerilenler
DİZİN
ISBN 978-975-94975-6-9. Kitaptan 1000 adet basılmıştır. © 2008, R. Şeminur Topal
Temin adresi: e-posta: [email protected]
(Kitabin birim fiyatı; öğrenciye 25, diğer okuyucular için 30 TL.’dir. Kitaplar, yazardan doğrudan da sağlanabilir, kurumlar için “Alındı belgesi” temin edilebilir. İstekliler için yazardan öğrendikleri ilgili banka hesabına yapacakları havaleyi ve adres bildirimini takiben, kitap derhal ve kargo ücreti alıcı ödemeli olarak Yurt İçi Kargo ile adrese gönderilmektedir)
(Kitabin birim fiyatı; öğrenciye 25, diğer okuyucular için 30 TL.’dir. Kitaplar, yazardan doğrudan da sağlanabilir, kurumlar için “Alındı belgesi” temin edilebilir. İstekliler için yazardan öğrendikleri ilgili banka hesabına yapacakları havaleyi ve adres bildirimini takiben, kitap derhal ve kargo ücreti alıcı ödemeli olarak Yurt İçi Kargo ile adrese gönderilmektedir)
Genel Tanıtım:
Güncel yaklaşımlarla gıda güvenliğinin garantörü durumunda olan hijyenik ürünler ve bunların üretiminde kullanılan teknolojik gelişimler temel olup, alternatif uygulamalar kesinlikle terk edilmiştir. Günümüz endüstriyel uygulamalarında temel hareket noktası, "uygunluk" değil "üstünlük" ilkesidir. Esasen tüketici bilinci geliştikçe, endüstrinin yaşamsal önemi daha da artmakta ve beklentiler, etkin kalite güvenliği ve sanitasyon programlarının gereği yönünde ağırlık kazanmaktadır. "Sağlık" kavramıyla bütünleştirilen Sanitasyon, endüstrideki uygulamaları itibariyle; hijyenik ve sağlıklı koşulların oluşturulması ve korunması çerçevesinde alınan tüm önlemlerdir. İşletmelerde sanitasyon; sağlıklı ve güvenilir ürün eldesi için hijyenik koşulların sağlanmasına yönelik bir bilimsel uygulama olarak tanımlanırken, ürün ve çevre sanitasyonunun bir zincir bütünlüğü olarak ele alınması da temel yaklaşımdır. Bu yaklaşım çerçevesindeki uygulamalar, halk sağlığının korunumu açısından olduğu kadar, bozulmaların önüne geçilebilmesi, ürün -kalite ve ekonomik güvence açılarından da önem taşımaktadır. Günümüzde hijyenik uygulamalar, boyutlarını ve kapsamını genişletmiş olup, gelişen teknoloji doğrultusunda da belirgin stratejik değişiklikler yapılmıştır. Gıda kökenli hastalıkların özünde; yetersiz hijyen olarak da ifade edilen, kötü işleme /işletme /mutfak koşullarından kaynaklanabilen esas etmen, bu konudaki eğitim ve bilinçlendirme eksikliğidir.
Ürün ticaretindeki küreselleşme etkileşimleri, şehirleşme oranı, yaşam biçimindeki değişimler, uluslararası seyahatlerin artması, çevresel kirlenme artışları, kasıtlı yaratılan bulaşılar, doğal ve insan eliyle yaratılan felaketler/savaşlar vb. etmenlerden kaynaklanan tüm güncel değişimler, gıda güvenliği açısından çok büyük stratejik önem taşımaktadır. Ülkelerin ürün güvenlik sistemlerindeki pozitif ve negatif deneyimleriyle, gelecekteki oluşumun doğru yapılandırılması olgusu, küreselleşmeyle etkileşim halindedir. Gelişmekte olan ülkelerde ticaretin ve küreselleşme doğrultusunda standartların evrenselleşmesiyle, ürün güvenliği ve ihracat kapasitesi ilişkisinde, bir farkındalılık yaratılmıştır. Tüketicinin sağlıklı beslenme gereksinimlerini ve kalite beklentilerini karşılayan Güvenli ürün yaklaşımı, günümüzde gıda ve benzeri tüm sektörlerin üretim anlayışında artan önem kazanmış, üretimde bir zorunluluk halini almıştır. Küreselleşen dünya ticareti; ülkelerarası pazar ilişkilerinin güçlenmesi ve bütünselleşen yasal gereklilikler doğrultusunda, ortak stratejileri benimseme ve uygulama da kaçınılmaz olmuştur. Ürün ve tüketici güvencesini yaratmak ve sürekliliğini garantilemek, temel hedef halini almıştır. Bu doğrultuda, mükemmellikle özdeşleşen ve tüketici beklentileriyle uyumu ölçüsünde pazar artışı sağlayan kaliteli üretim temel hedef olmalıdır. Güvenli gıda üretimini sağlamak ve tüketici güvencesini yaratabilmek için hijyenik tasarım felsefesi, dizayn geliştirmenin önünde gelmektedir.
Bu yaklaşımla yıllardır ürün ve tüketici güvenliği bakımından bir ‘kuvvetler bileşkesi ilişkisini işlemek üzere birbirini bütünleyen ardıl konuları kapsayan bir dizi kitap hazırlayıp yayınlamayı hedefledim. “Gıda güvenliği, Toplam Kalite ve Risk Yönetimi” bu alanda kuvvetler bileşkesi olarak gördüğüm temel yaklaşımlar olup, daha önce 3 ayrı kitap halinde bu bilgileri yayınlamıştım. Okuyucularımdan aldığım önceki yüreklendirici geri dönüşler, bana bu hedefimde sinerjik etkileşimi yakalamak yönünde olumlu yol almanın hazzını ve onurunu yaşattı. Gıda Güvencesi bağlamındaki son ve dördüncü bileşen olan “Hijyen - Sanitasyon” hakkındaki güncel gelişim teknikleri ve stratejilerini, içeren en yeni evrensel bilgilerin özeti; “Hijyen – Sanitasyon: Endüstriyel ve Evsel Uygulamaları” başlıklı bu kitabımın temel içeriğini oluşturmuştur. Bu bağlamda nihai hedefime ulaşmak amacıyla, konuyu bütünleşik olarak ele almak, gerekliliklerini vurgulayarak, benimsenmesini ve uygulanmasını sağlamak açılarından incelemek, esas alınmıştır. Bunun için; başarıyı üretim ve yönetim gruplarınca birlikte hedefleyerek, çalışanları da ürün kalitesini geliştirmeye yönlendirmek üzere teşvik etmek gereğinden hareket etmeye çalıştım. Ayrıca toplumsal güvencenin yaratılmasında temel birim olan ailenin, tüketim alışkanlıklarını doğruya yönlendirmek üzere bir bölüm de, evsel hijyene ayrılmıştır. Bu içerikteki hazırlık sürecimde kontrol kurumlarının, üretici-işleyici-pazarlayıcıların, tüketicilerinin ve ilgili tüm resmi organların ortak anlayış içinde olmalarını teşvik amaçlı bilgi aktarımı esas alınmıştır. Mesleki yaşamımın her evresinde tekrar ettiğim üzere; bilgi birikimimi ve deneyimi, gerek öğrencilerim ve gerekse endüstriyel paydaşlarımla ortaklaşma gayreti, esas stratejimi oluşturmuştur. Endüstriyel kalite ve ürün – tüketici güvencesi ve konuyla ilgili bilimsel gündem açısından, hedeflediğim alandaki bütünsel bileşkeyi gerçekten oluşturarak, bilgi aktarımı yaratabilmiş olmak dileğiyle, sağlıklı üretimler / başarılı mesleki eğitim süreçleri........
Prof. Dr. R. Şeminur Topal /Şubat - 2008
Güncel yaklaşımlarla gıda güvenliğinin garantörü durumunda olan hijyenik ürünler ve bunların üretiminde kullanılan teknolojik gelişimler temel olup, alternatif uygulamalar kesinlikle terk edilmiştir. Günümüz endüstriyel uygulamalarında temel hareket noktası, "uygunluk" değil "üstünlük" ilkesidir. Esasen tüketici bilinci geliştikçe, endüstrinin yaşamsal önemi daha da artmakta ve beklentiler, etkin kalite güvenliği ve sanitasyon programlarının gereği yönünde ağırlık kazanmaktadır. "Sağlık" kavramıyla bütünleştirilen Sanitasyon, endüstrideki uygulamaları itibariyle; hijyenik ve sağlıklı koşulların oluşturulması ve korunması çerçevesinde alınan tüm önlemlerdir. İşletmelerde sanitasyon; sağlıklı ve güvenilir ürün eldesi için hijyenik koşulların sağlanmasına yönelik bir bilimsel uygulama olarak tanımlanırken, ürün ve çevre sanitasyonunun bir zincir bütünlüğü olarak ele alınması da temel yaklaşımdır. Bu yaklaşım çerçevesindeki uygulamalar, halk sağlığının korunumu açısından olduğu kadar, bozulmaların önüne geçilebilmesi, ürün -kalite ve ekonomik güvence açılarından da önem taşımaktadır. Günümüzde hijyenik uygulamalar, boyutlarını ve kapsamını genişletmiş olup, gelişen teknoloji doğrultusunda da belirgin stratejik değişiklikler yapılmıştır. Gıda kökenli hastalıkların özünde; yetersiz hijyen olarak da ifade edilen, kötü işleme /işletme /mutfak koşullarından kaynaklanabilen esas etmen, bu konudaki eğitim ve bilinçlendirme eksikliğidir.
Ürün ticaretindeki küreselleşme etkileşimleri, şehirleşme oranı, yaşam biçimindeki değişimler, uluslararası seyahatlerin artması, çevresel kirlenme artışları, kasıtlı yaratılan bulaşılar, doğal ve insan eliyle yaratılan felaketler/savaşlar vb. etmenlerden kaynaklanan tüm güncel değişimler, gıda güvenliği açısından çok büyük stratejik önem taşımaktadır. Ülkelerin ürün güvenlik sistemlerindeki pozitif ve negatif deneyimleriyle, gelecekteki oluşumun doğru yapılandırılması olgusu, küreselleşmeyle etkileşim halindedir. Gelişmekte olan ülkelerde ticaretin ve küreselleşme doğrultusunda standartların evrenselleşmesiyle, ürün güvenliği ve ihracat kapasitesi ilişkisinde, bir farkındalılık yaratılmıştır. Tüketicinin sağlıklı beslenme gereksinimlerini ve kalite beklentilerini karşılayan Güvenli ürün yaklaşımı, günümüzde gıda ve benzeri tüm sektörlerin üretim anlayışında artan önem kazanmış, üretimde bir zorunluluk halini almıştır. Küreselleşen dünya ticareti; ülkelerarası pazar ilişkilerinin güçlenmesi ve bütünselleşen yasal gereklilikler doğrultusunda, ortak stratejileri benimseme ve uygulama da kaçınılmaz olmuştur. Ürün ve tüketici güvencesini yaratmak ve sürekliliğini garantilemek, temel hedef halini almıştır. Bu doğrultuda, mükemmellikle özdeşleşen ve tüketici beklentileriyle uyumu ölçüsünde pazar artışı sağlayan kaliteli üretim temel hedef olmalıdır. Güvenli gıda üretimini sağlamak ve tüketici güvencesini yaratabilmek için hijyenik tasarım felsefesi, dizayn geliştirmenin önünde gelmektedir.
Bu yaklaşımla yıllardır ürün ve tüketici güvenliği bakımından bir ‘kuvvetler bileşkesi ilişkisini işlemek üzere birbirini bütünleyen ardıl konuları kapsayan bir dizi kitap hazırlayıp yayınlamayı hedefledim. “Gıda güvenliği, Toplam Kalite ve Risk Yönetimi” bu alanda kuvvetler bileşkesi olarak gördüğüm temel yaklaşımlar olup, daha önce 3 ayrı kitap halinde bu bilgileri yayınlamıştım. Okuyucularımdan aldığım önceki yüreklendirici geri dönüşler, bana bu hedefimde sinerjik etkileşimi yakalamak yönünde olumlu yol almanın hazzını ve onurunu yaşattı. Gıda Güvencesi bağlamındaki son ve dördüncü bileşen olan “Hijyen - Sanitasyon” hakkındaki güncel gelişim teknikleri ve stratejilerini, içeren en yeni evrensel bilgilerin özeti; “Hijyen – Sanitasyon: Endüstriyel ve Evsel Uygulamaları” başlıklı bu kitabımın temel içeriğini oluşturmuştur. Bu bağlamda nihai hedefime ulaşmak amacıyla, konuyu bütünleşik olarak ele almak, gerekliliklerini vurgulayarak, benimsenmesini ve uygulanmasını sağlamak açılarından incelemek, esas alınmıştır. Bunun için; başarıyı üretim ve yönetim gruplarınca birlikte hedefleyerek, çalışanları da ürün kalitesini geliştirmeye yönlendirmek üzere teşvik etmek gereğinden hareket etmeye çalıştım. Ayrıca toplumsal güvencenin yaratılmasında temel birim olan ailenin, tüketim alışkanlıklarını doğruya yönlendirmek üzere bir bölüm de, evsel hijyene ayrılmıştır. Bu içerikteki hazırlık sürecimde kontrol kurumlarının, üretici-işleyici-pazarlayıcıların, tüketicilerinin ve ilgili tüm resmi organların ortak anlayış içinde olmalarını teşvik amaçlı bilgi aktarımı esas alınmıştır. Mesleki yaşamımın her evresinde tekrar ettiğim üzere; bilgi birikimimi ve deneyimi, gerek öğrencilerim ve gerekse endüstriyel paydaşlarımla ortaklaşma gayreti, esas stratejimi oluşturmuştur. Endüstriyel kalite ve ürün – tüketici güvencesi ve konuyla ilgili bilimsel gündem açısından, hedeflediğim alandaki bütünsel bileşkeyi gerçekten oluşturarak, bilgi aktarımı yaratabilmiş olmak dileğiyle, sağlıklı üretimler / başarılı mesleki eğitim süreçleri........
Prof. Dr. R. Şeminur Topal /Şubat - 2008